Arnold Cornelis (De vertraagde tijd) was een van de eersten die het belang van bewuste aandacht onderkende voor het welzijn van mensen. Hoe sneller de wereld verandert om ons heen, dus hoe sneller de kloksnelheid van de computer en van de externe sociale tijd, hoe meer we onze interne klok moeten vertragen, anders verliezen we ons zelfsturend vermogen en ontwikkelen we angst, boosheid en verdriet.
Onthechten, ontvangen, onthullen
Een zelfde gedachte zien we bij Tijn Touber in zijn recente boek ‘Het geheim van genialiteit’.
Hij stelt dat het doel van ‘in leven zijn’ is om je complete persoonlijkheid tot bloei te laten komen. Dat begint met je omgeving en je eigen gedachten waarnemen zonder oordeel. Zo kom je in contact met wie je werkelijk bent. Om op die bron aan te sluiten, moet je volgens Touber eerst onthechten en loslaten, waarna je ontvankelijk wordt voor een veld van mogelijkheden. Bewuste en gerichte aandacht, zo stelt hij, leidt ertoe dat je toegang krijgt tot informatie die je nodig hebt, zodat je die op eigen wijze kunt onthullen.
Kijk naar je gedachten en kies bewust welke programma’s je aan wilt zetten. Wat is jouw visie op jezelf in de nabije toekomst? Wat doe je over een jaar? Hoe hoog mik je? Hoe groot kun je denken? Wat zijn de onderliggende motivaties en intenties waarmee je doet wat je doet?
Omlaag langs de -U
Volgens Otto Scharmer manifesteert zich een nieuwe werkelijkheid als we een proces aangaan volgens de 3 fases van het U model:
- Gewaarworden; observeren van en eén worden met de wereld
- Presencing, het innerlijke weten naar boven laten komen
- Waarmaken, spontaan en natuurlijk handelen
Martin Buber zegt hierover: daarna intervenieert hij niet meer, maar laat hij de dingen ook niet zomaar gebeuren. Hij luistert naar wat er uit hemzelf voortkomt, naar zijn gang door de wereld, niet om erdoor gesteund te worden, maar om het tot werkelijkheid te laten komen zoals het zich wenst.
Waarderend onderzoeken
Als we deze principes projecteren op groepsprocessen, dan kunnen we die energie ook aanwenden om samen een nieuwe werkelijkheid te creëren. Daarvoor is het vereist dat we in een veilige omgeving op zoek gaan naar onze beste ervaringen, het positieve waarderen en ons open stellen voor ontwikkelende mogelijkheden. Daarmee komen we op het terrein van Appreciative Inquiry (AI). AI gaat ervan uit dat we met elkaar nieuwe betekenissen creëren door conversaties, metaforen en verhalen. Hiermee brengen we een proces op gang, waarbij we nieuwe toekomstbeelden, datgene wat verwezenlijkt wil worden, betekenisvol en tastbaar maken. Net als in het bovenbeschreven bewustwordingsproces wordt het systeem als het ware uitgenodigd om in de gewenste richting te evolueren.